Aktualności

Reagowanie, pomoc, prewencja. System, który sprawdza się i rozwija każdego dnia

2023-02-20


Blisko 1,7 mln złotych przeznaczyła w 2022 roku na działania na rzecz osób skrzywdzonych Fundacja Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski. To ponad dwukrotnie więcej niż w 2020 roku. Niemal 300 tys. zł – dziesięć razy więcej niż dwa lata temu – trafiło na sfinansowanie pomocy bezpośredniej. Wśród działań prewencyjnych Centrum Ochrony Dziecka na szczególną uwagę zasługują dwa nowatorskie projekty: „Bezpieczna szkoła” i „Bezpieczna parafia”. W minionym roku w codziennym działaniu sprawdził się także mechanizm reagowania, czyli przyjmowania zgłoszeń przez diecezjalnych i zakonnych delegatów. Kościelny system ochrony małoletnich i bezbronnych oraz pomocy osobom skrzywdzonym działa dziś w triadzie: reagowanie, pomoc, prewencja. O mechanizmach pomocy i prewencji mówili uczestnicy konferencji prasowej „System ochrony osób małoletnich i bezbronnych oraz prewencja w Kościele w Polsce – rozwój i perspektywy”.

Fundacja, która pomaga każdego dnia

Podsumowanie kolejnego roku działalności Fundacji Świętego Józefa KEP to z jednej strony liczby – wydane kwoty, sfinansowane granty i pomoc bezpośrednia; z drugiej – konkretne inicjatywy, które każdego dnia służą osobom skrzywdzonym. Ale to także coś mniej wymiernego, bez czego obraz działalności Fundacji nie byłby pełny, czyli stały, bezpośredni kontakt z osobami skrzywdzonymi, gotowość do natychmiastowych interwencji na prośbę osób skrzywdzonych, codzienne wsparcie w niezbędnych formalnościach oraz towarzyszenie w trakcie zgłaszania krzywdy.

2022 rok w liczbach:

  • 3 323 515,66 zł Fundacja otrzymała z diecezji i zakonów męskich z obowiązkowych składek duchownych, z wpłat zasądzonych oraz z dobrowolnych wpłat od zakonów żeńskich i osób indywidualnych;
  • 1 654 337,22 zł zostało wydane na granty dla osób skrzywdzonych i podmiotów prawnych oraz na działania własne;
  • 273 996,64 zł przeznaczone na finansowanie bezpośrednio 36 osobom pomocy: terapeutycznej, duchowej, medycznej (leki), edukacyjnej, prawnej, konsultacji psychiatrycznych. To blisko dwukrotnie więcej niż w 2021 roku i dziesięciokrotnie więcej niż w 2020 roku;
  • 114 udzielonych grantów (bezpośrednia pomoc skrzywdzonym, granty edukacyjne, projekty prewencyjne, szkolenia, prace naukowe).

2022 rok w projektach:

  • Telefon i strona internetowa zgloskrzywde.pl (kontynuacja projektu);
  • Telefon zaufania „Siostry dla Sióstr” oraz dyżury telefoniczne sióstr towarzyszących zranionym – projekty realizowane z Konsultą Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych (kontynuacja projektów);
  • Współpraca z Radą Szkół Katolickich w budowaniu systemu prewencji – wysłanie do blisko 500 szkół poradnika prewencji opracowanego przez Centrum Ochrony Dziecka „Profilaktyka przemocy seksualnej wobec uczniów w szkole katolickiej” wraz z książką „Ja ci wierzę. O zapobieganiu przemocy seksualnej wobec dzieci i adekwatnej reakcji na przypadki wykorzystywania”, autorstwa E. Kusz i M. Terlikowskiej;
  • Współpraca z uczelniami wyższymi w finansowaniu i promocji kursów i studiów podyplomowych służących profesjonalizacji osób zaangażowanych w diecezjach i zgromadzeniach w system ochrony dzieci i młodzieży (studia podyplomowe COD, kurs prawny UKSW, studia podyplomowe UPJP2); stypendia na roczny kurs Diploma in Giurisprudenza Penale na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie ;
  • Współpraca z ukraińskim Centrum Godności Dziecka działającym przy Katolickim Uniwersytecie we Lwowie, sfinansowanie tłumaczenia na język ukraiński publikacji „Spowiednik wobec dramatu wykorzystania seksualnego. Poradnik”;
  • Wsparcie Inicjatywy „Zranieni w Kościele”. Działanie bezpłatnego telefonu 800 280 900 zostało sfinansowane z grantu przyznanego przez Fundację Świętego Józefa KEP;
  • Punkty Konsultacyjne dla osób zranionych w Poznaniu, Gnieźnie, Kaliszu, Ciechanowie (diecezja płocka), Gdańsku. To miejsca pierwszego kontaktu osób skrzywdzonych z przedstawicielami Kościoła (głównie świeckimi), którzy pragną im pomóc, towarzyszyć i wesprzeć profesjonalną pomocą.

2023 rok Fundacja rozpoczęła od uruchomienia bezpłatnych konsultacji prawnokanonicznych dla osób skrzywdzonych. Konsultacji udzielają ekspertki i eksperci prawa kanonicznego.

Centrum Ochrony Dziecka, czyli eksperci w zakresie prewencji

Centrum Ochrony Dziecka to jednostka międzywydziałowa działająca od 2014 r. przy Akademii Ignatianum w Krakowie. Wspiera system ochrony dzieci i młodzieży poprzez działania edukacyjne i koncepcyjne, a zwłaszcza opracowywanie nowych programów prewencji, programów szkoleń dla różnych grup docelowych, ich prowadzenie albo merytoryczne lub kadrowe wspieranie innych podmiotów w ich prowadzeniu, ewaluację programów szkoleniowych i szkoleń, pomoc superwizyjną i ekspercką, prowadzenie studiów podyplomowych z zakresu ochrony dzieci i młodzieży przed wykorzystaniem seksualnym.

2022 rok w COD to kilka wartych podkreślenia projektów:

  • Profilaktyka przemocy seksualnej wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną. Przygotowanie dwóch poradników opatrzonych wspólnym tytułem „NIEdostępne – NIEdogodne – NIEdyskretne”, adresowanych do rodziców, opiekunów i wolontariuszy pracujących z osobami z niepełnosprawnością;
  • Bezpieczna szkoła” – opracowanie, opublikowanie i rozesłanie do wszystkich 500 szkół katolickich w Polsce dokumentu „Profilaktyka przemocy seksualnej wobec uczniów w szkole katolickiej”;
  • Bezpieczna parafia” – celem projektu jest przygotowanie całościowej wizji ochrony małoletnich i osób bezradnych w parafii;
  • Zapobieganie przemocy wobec dzieci uchodźców, związanej ze skutkami kryzysu wywołanego wojną w Ukrainie.

Codzienna praca w diecezjach i zakonach

Miniony rok pokazał, że kościelny system ochrony i pomocy coraz sprawniej działa też w zakresie podstawowych mechanizmów, czyli reagowania na zgłoszenia. To zadanie 179 delegatów i delegatek ds. ochrony dzieci i młodzieży, którzy w całym kraju przyjmują osoby zgłaszające krzywdę i uruchamiają przewidziane prawem działania i pomoc. Szczegółowy raport statystyczny dotyczący liczby zgłoszeń będzie opublikowany w marcu.

Osoby skrzywdzone i ich bliscy mają także zapewnione duchowe towarzyszenie i wsparcie duszpasterzy i sióstr zakonnych. Cała wspólnota Kościoła w Polsce otacza osoby zranione modlitwą w pierwszy piątek Wielkiego Postu, w Dzień modlitwy i pokuty za grzech wykorzystania seksualnego. Całościowa odpowiedź Kościoła na dramat wykorzystania to zarówno modlitwa, jak i konkretna pomoc, na co zwraca uwagę kampania #RazemByPomagać w ramach tegorocznego Dnia modlitwy.

Nagranie z konferencji: