Dane teleadresowe Fundacji Świętego Józefa: tel. 506 687 612, e-mail: kontakt@fsj.org.pl Telefon czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–17.00.
Uchwałą 14/388/2021 Konferencji Episkopatu Polski z dnia 11 marca 2021 r. biskupi przyjęli treść Deklaracji Konferencji Episkopatu Polski i Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce w sprawie współpracy w ramach Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski. W efekcie podpisanej deklaracji jurysdykcje zakonne przyjmują takie same zobowiązania i otrzymują takie same uprawnienia jak diecezje wspierające Fundację. Jednocześnie KWPZM oddelegowała swojego członka do Zarządu Fundacji.
Uchwałą nr 15/385/2021 Konferencji Episkopatu Polski z dnia 11 marca 2021 r. zatwierdzono na członka Zarządu ks. dr. Janusza Łuczaka SAC, powołanego na mocy uchwały nr 7/2021 Rady Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski.
Uchwałą nr 25/389/2021 Konferencji Episkopatu Polski z dnia 12 czerwca 2021 r. zatwierdzono na prezesa Zarządu Martę Titaniec, powołaną na mocy uchwały nr 9/2021 Rady Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski.
Od 1 kwietnia 2021 r. Zarząd Fundacji Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski działał w trzyosobowym składzie:
Przygotowane dokumenty wymagane statutem i przyjęte przez Radę Fundacji:
Fundacja jest członkiem platformy prowadzonej przez Pontifical Commission for the Protection of Minors.
Przewodniczącym Rady Fundacji jest abp Wojciech Polak, Delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Członkami Rady są:
Dnia 15.02.2021 r. rezygnację z członkostwa w Radzie Fundacji złożył Robert Fidura reprezentujący w Radzie osoby pokrzywdzone. Przewodniczący Rady poinformował o jego rezygnacji na posiedzeniu Rady Fundacji w dniu 22 lutego 2021 r.
W okresie sprawozdawczym odbyły się 4 posiedzenia Rady Fundacji.
W 2021 r. powołano jednego brakującego koordynatora diecezjalnego Fundacji Świętego Józefa – w diecezji radomskiej.
W rezultacie podpisanej Deklaracji o współpracy Konferencji Episkopatu Polski i Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce, zgromadzenia męskie powołały koordynatorów Fundacji.
Odbyły się 3 spotkania z koordynatorami FSJ:
Liczba koordynatorów diecezjalnych: 49 osób.
Liczba koordynatorów zakonnych: 24 osoby.
Fundacja współpracuje z koordynatorami FSJ w celu pozyskania informacji o dotychczas udzielanej pomocy przez diecezję/zakon, gdy osoba pokrzywdzona zgłasza się do Fundacji z prośbą o pomoc. Potwierdzany jest status pokrzywdzonego i ustalane formy dotąd udzielonej pomocy. Koordynatorzy FSJ są osobami do kontaktu we wszystkich sprawach osób pokrzywdzonych zgłaszających się najpierw do Fundacji.
Fundacja wspiera koordynatorów FSJ oraz inne osoby z diecezji czy w zakonie w składaniu wniosków na budowanie systemu pomocy, dokształcanie indywidualne oraz pomoc dla osób pokrzywdzonych.
Wszystkie przedstawione poniżej działania własne Fundacji były realizowane we współpracy z Biurem Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.
Rok 2021 był dla Fundacji Świętego Józefa KEP pierwszym rokiem funkcjonowania w oparciu o Regulamin Grantowy. Określa on ścieżki oraz sposoby udzielania pomocy czy to poprzez wsparcie bezpośrednie indywidualnych osób, czy też poprzez wsparcie podmiotów i instytucji, które pomagają skrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym.
Od 8 grudnia 2020 r. działa strona internetowa www.zgloskrzywde.pl – stworzona i obsługiwana w ramach działań Fundacji Świętego Józefa KEP. Strona zawiera informacje pomocne osobom, które zostały skrzywdzone w sferze seksualnej w dzieciństwie lub młodości albo mają wiedzę o krzywdzie czy zaniedbaniu w wyjaśnianiu sprawy w Kościele.
Na stronie dostępny jest numer telefonu oraz e-mail (tel. 571 805 535, e-mail: zgloskrzywde@fsj.org.pl) dla osób, które próbowały zgłosić krzywdę w Kościele, ale napotkały trudności lub mają uwagi do kościelnego systemu zgłoszenia i pomocy pokrzywdzonym. W 2021 r. przyszło 295 e-mailiw ramach prowadzonej korespondencji.
Pierwszą i najważniejszą funkcją telefonu „Zgłoś krzywdę” jest wysłuchanie i okazanie zrozumienia bez oceniania. W 2021 r. na numer 571 805 535 zadzwoniły 34 osoby, w ramach 491 godzin dyżuru, odbywającego się przez większą część roku przez 3 dni w tygodniu. Liczba odebranych telefonów to 166. Wiele osób dzwoniło wielokrotnie.
Wszystkie osoby, które zgłosiły się przez telefon mogą dowiedzieć się o warunkach oferowanej przez Fundację pomocy, a dzięki programowi grantowemu mogą z niej skorzystać. Od samego początku telefon jest dla niektórych rodzajem telefonu zaufania. Zdecydowanie częściej pełni rolę telefonu wsparcia niż interwencyjnego.
Osoby dzwoniące potrzebowały wysłuchania (część jednorazowego, część – co jakiś czas). Ponadto oczekiwały zrozumienia i wsparcia, towarzyszenia, finansowania m.in. terapii osobistej, terapii członka rodziny czy finansowania terapii bez zgody na zgłoszenie sprawy. Oczekiwały także pomocy psychiatrycznej, leków, edukacji. Prosiły o pomoc przy zgłoszeniu spraw do kurii, o finansowanie pomocy prawnej, o interwencję u biskupa w sprawie zachowania proboszcza w stosunku do rodziców osoby pokrzywdzonej; o towarzyszenie w trudnych sytuacjach osobistych, wreszcie o pośredniczenie Fundacji w opłacaniu terapii przez zakon.
10 lutego 2021 r. Fundacja, we współpracy z Biurem Delegata KEP i ze środowiskiem duszpasterzy osób skrzywdzonych, uruchomiła stronę www.wspolnotazezranionymi.pl dla osób wspierających pokrzywdzonych i im towarzyszących.
Opracowanie „ABC dobrych praktyk” dotyczące stron diecezjalnych, przekazane w formie pliku pdf rzecznikom diecezjalnym i zakonnym.
Fundacja Świętego Józefa KEP, we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Duszpasterstwa Rodzin przy Konferencji Episkopatu Polski, rozpoczęła realizację 3-letniego projektu „Wsparcie diecezjalnych Wydziałów Duszpasterstwa Rodzin w zakresie prewencji wykorzystania seksualnego”. Projekt został zaprezentowany podczas spotkania Diecezjalnych Duszpasterzy Rodzin oraz Diecezjalnych Doradców Życia Rodzinnego, które odbyło się 18 maja 2021 r. w Porszewicach. Celem tego projektu jest podwyższenie kwalifikacji osób pracujących w poradniach diecezjalnych i dotarcie dzięki nim do osób skrzywdzonych poza Kościołem. W ten sposób ludzie Kościoła wyjdą z pomocą do grupy, która dzisiaj nie otrzymuje żadnego wsparcia od struktur państwowych.
W ramach projektu Fundacja opłaca 2 osobom z poszczególnych diecezji: studia podyplomowe z profilaktyki przemocy seksualnej wobec dzieci i młodzieży prowadzonych na Akademii Ignatianum w Krakowie (Centrum Ochrony Dziecka) dla jednej osoby z diecezjalnego duszpasterstwa rodzin oraz specjalistyczne studia z dziedziny seksuologii lub psychotraumatologii dla jednej osoby zaangażowanej w działania duszpasterstwa rodzin w danej diecezji. W roku 2021 r. z obu ścieżek edukacyjnych skorzystało 13 osób: 6 osób na studiach na COD oraz 7 osób na studiach specjalistycznych. Docelowo program powinien objąć wszystkie diecezje w ciągu trzech lat. Projekt objęty jest patronatem Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży oraz Przewodniczącego Rady ds. Rodziny.
Fundacja Świętego Józefa KEP zamówiła opracowanie i sfinansowała publikację „Spowiednik wobec dramatu wykorzystania seksualnego. Poradnik”, będącą praktyczną pomocą duszpasterską dla księży, którzy w konfesjonale mogą spotkać się zarówno z pokrzywdzonymi wykorzystaniem seksualnym, jak i ze świadkami oraz sprawcami tego przestępstwa. Publikacja została przekazana wszystkim biskupom 26 sierpnia 2021 r. podczas posiedzenia KEP, jak również została rozesłana do wszystkich diecezji w celu przekazania jednego bezpłatnego egzemplarza do każdej parafii oraz wszystkie męskie domy zakonne (za pośrednictwem Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich). Ponadto poradnik otrzymały bezpłatnie też te diecezje, które zamówiły go dla wszystkich księży i zgromadzenia, które zgłosiły zapotrzebowanie na dodatkowe egzemplarze.
Fundacja Świętego Józefa KEP współfinansowała międzynarodową konferencję Kościoła w Europie Środkowo-Wschodniej „Nasza wspólna misja – ochrona dzieci Bożych”, zorganizowaną przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich i Konferencję Episkopatu Polski. Wzięli w niej udział przedstawiciele Episkopatów i osób pracujących w obszarze ochrony dzieci i młodzieży w 20 krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Celem tej konferencji było zgromadzenie przedstawicieli Kościoła i profesjonalistów ochrony w lokalnym kontekście Europy Środkowej i Wschodniej, aby promować większą świadomość wpływu wykorzystywania seksualnego na dzieci i zależnych dorosłych, aby dzielić się wiedzą i zasobami z tymi, którzy chcą ulepszyć politykę i struktury zapobiegania wykorzystaniu w ich lokalnych uwarunkowaniach.
Fundacja Świętego Józefa KEP zaangażowała się w działanie zespołu prawników pracujących nad aktualizacją Wytycznych dotyczących wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia. Zespół ten, koordynowany przez członka Zarządu Fundacji, przygotowuje nową wersję regulacji prawnych dla Kościoła w Polsce, z uwzględnieniem wprowadzonych w ostatnim czasie zmian w prawie kościelnym, jak również roli osób powołanych w każdej diecezji czy zakonie dla ochrony małoletnich, takich jak duszpasterz osób pokrzywdzonych czy kurator duchownych.
Od 1 grudnia 2021 r. w porozumieniu z Konsultą Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych, Fundacja Świętego Józefa KEP uruchomiła dwa projekty: siostry towarzyszące zranionym oraz telefon zaufania dla sióstr.
Pierwszy projekt, z czynnym uczestnictwem sióstr zakonnych, odpowiada na potrzebę włączenia kobiet do budowanego przez Kościół w Polsce systemu pomocy osobom skrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym w Kościele. Osobom skrzywdzonym daje możliwość bycia wysłuchanym przez kobiety oraz wyjścia naprzeciw tym, którzy potrzebują duchowego wsparcia oraz towarzyszenia na drodze zdrowienia, niezależnie od etapu przeżywania krzywdy i jej skutków.
Dane 11 sióstr z 10 zgromadzeń żeńskich uczestniczących w projekcie dostępne na stronach:
Drugi projekt, prowadzony przez siostry zakonne i skierowany bezpośrednio do współsióstr, to telefon „Siostry dla Sióstr” (SdS). Jest on telefonem zaufania skierowanym do obecnych i byłych sióstr zakonnych, które albo same potrzebują pomocy z powodu doznanej krzywdy wykorzystania seksualnego czy innej formy przemocy albo w środowisku, w którym pracują, spotkały osobę, która doświadczyła tego typu zranienia. Telefon (nr 798 009 615) działa raz w tygodniu –w środy, w godzinach 19.00-21.00. Przy telefonie dyżuruje na zmianę siedem sióstr. W grudniu 2021 r. Odebrano 13 telefonów.
Spotkania
Szkolenia
Wystąpienia
SYSTEM FINANSOWANIA
Sposób finansowania projektów zewnętrznych określał Regulamin Grantowy na rok 2021:
WSPARTE PODMIOTY
Fundacja wspierała w 2021 r. następujące podmioty:
W 2021 r. zostało udzielonych 38 grantów dla podmiotów zewnętrznych, w tym:
Fundacja w 2021 r. opłacała 25 osobom bezpośrednio pomoc terapeutyczną, pomoc medyczną (leki), konsultacje psychiatryczne, pomoc edukacyjną oraz pomoc prawną.
Z Fundacją kontaktowało się więcej osób pokrzywdzonych w sprawie pomocy w przygotowaniu dokumentów, wsparcia w kontaktach z diecezjami albo zakonami, towarzyszenia w zgłoszeniu spraw.
Osoby pokrzywdzone pochodziły z diecezji oraz z zakonów męskich. Były wśród nich także osoby skrzywdzone przez egzorcystów.
Powody udzielania pomocy bezpośredniej osobom pokrzywdzonym:
15 osób w ramach 13 grantów skorzystało z formy wsparcia na podnoszenie kwalifikacji (specjalistyczne studia).
Punkt Konsultacyjny dla osób zranionych w Kościele w Poznaniu, Gnieźnie i Kaliszu
Po roku funkcjonowania Punktu Konsultacyjnego w Poznaniu (www.regionalnypunkt.pl), wychodząc naprzeciw osobom potrzebującym i zainteresowanym, osoby zaangażowane w tworzenie Punktu zdecydowały się na podjęcie dyżurów również w Gnieźnie i Kaliszu.
W 2021 r. dyżur stacjonarny i telefoniczny w Poznaniu (693 700 645) odbywał się w każdą środę w godzinach 17.00-19.00, a od 1 grudnia 2021 r. – w każdą pierwszą środę miesiąca – również w Gnieźnie (663 500 192) i Kaliszu (663 500 199).
Punkt konsultacyjny tworzą odpowiednio przeszkolone osoby świeckie, a dedykowany jest dla terenu zachodniej i północno-zachodniej Polski. Jest on miejscem pierwszego kontaktu osób skrzywdzonych z przedstawicielami Kościoła, którzy pragną im pomóc, dając zrozumienie i wsparcie oraz proponując fachową pomoc i towarzyszenie. Odbyły się 53 dyżury. Dyżurowało 7 konsultantów. W 12 przypadkach kontakt dotyczył wykorzystania seksualnego.
Grupy wsparcia dla osób skrzywdzonych
Fundacja finansuje dwie grupy wsparcia dla osób zranionych przemocą seksualną w Kościele prowadzone w Warszawie https://zranieni.info, oraz w Krakowie www.kuuzdrowieniu.pl.
Inicjatywa „Zranieni w Kościele” prowadziła w Warszawie comiesięczne, trzygodzinne spotkania dla kobiet dotkniętych wykorzystaniem seksualnym w Kościele. Spotkania były prowadzone przez profesjonalnych terapeutów i stanowiły formę wsparcia psychologicznego i emocjonalnego. Z tej formy pomocy skorzystało do tej pory 12 kobiet z różnych części Polski.
Fundacja Towarzyszenia Rodzinie z Krakowa w okresie od listopada 2020 r. do grudnia 2021 r. realizowała program ,,Ku uzdrowieniu grupa wsparcia dla osób zranionych wykorzystaniem seksualnym w Kościele”. Do programu zostało przyjętych 16 osób, w tym 9 kobiet i 7 mężczyzn. Grupy prowadzone były przez trzech specjalistów z wykształceniem psychologa, psychiatry-psychoterapeuty, psychologa-psychoterapeuty. W programie zostało przeprowadzonych 18 spotkań grupowych.
Interwencja kryzysowa po raporcie komisji dominikańskiej
Fundacja sfinansowała organizację dodatkowych dyżurów telefonu wsparcia Inicjatywy „Zranieni w Kościele” w ramach specjalnego programu interwencji kryzysowej.
Inicjatywa „Zranieni w Kościele”, licząc się z możliwymi emocjonalnymi i duchowymi skutkami ogłoszenia raportu komisji dominikańskiej, zorganizowała dodatkowe dyżury telefonu wsparcia w ramach programu interwencji kryzysowej. Trwały one przez 12 dni, od 15 do 26 września 2021 r. Pięcioro psychoterapeutów w ciągu ponad 36 godzin odebrało 27 telefonów od 26 osób.
W ramach 1 grantu Centrum Ochrony Dziecka rozpoczęło realizację projektu „Budowanie systemu prewencji wykorzystania seksualnego w szkołach katolickich”. Celem jest opracowanie, przygotowanie wytycznych dla dyrektorów, nauczycieli, pracowników szkół katolickich mających na względzie kształtowanie zasad prewencji wykorzystania seksualnego dzieci i młodzieży oraz ich ochronę przed różnymi formami przemocy, w tym wykorzystaniem seksualnym (do wydania w pliku PDF oraz w formie broszury).
W ramach 9 innych grantów realizowane były szkolenia prewencyjne dla seminarzystów, neoprezbiterów, księży w wieku od około 40 roku życia wzwyż, katechetów, terapeutów, nauczycieli ze szkół katolickich, osób zaangażowanych w kwestię pomocy osobom wykorzystanym seksualnie w Kościele (delegaci, duszpasterze, kuratorzy, psycholodzy, osoby odpowiedzialne za prewencję: księża, siostry zakonne, osoby świeckie).
Fundacja sfinansowała wydanie dwóch pierwszych tomów publikacji „Wykorzystanie seksualne osób małoletnich. Ujęcie dyscyplinarne – część I i część II”, które rozpoczęły serię wydawniczą „Ochrona Małoletnich i Bezbronnych” wydawaną przez profesorów Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Publikacje
Wszystkie 44 diecezje wpłaciły środki za 2021 r. na konto fundacyjne (część w ratach); wpłynęło w sumie 3 063 784,26 zł. Zakony męskie do dnia 31 stycznia 2022 r. wpłaciły 657 800 zł za rok 2021.
Fundacja na projekty zewnętrzne oraz działania własne wydała 1 300 730,34 zł, na koszty administracyjne, w tym koszty obsługi projektówwydała 287 320,16 zł. Koszty administracyjne w stosunku do przychodów wynoszą 7%.